Bełchatów

Po dawnej nekropolii w Bełchatowie, liczącej niegdyś kilkaset nagrobków, pozostało dziś tylko westchnienie. Spacerując przy ulicy Kątnej, można odnieść wrażenie, iż ma się do czynienia ze zwyczajnym skwerem, porośniętym drzewami kawałkiem niezagospodarowanego terenu wśród domków jednorodzinnych. Przez jego środek prowadzi wydeptana ścieżka – „droga na skróty”. Do obecnych czasów na cmentarzu zachowało się raptem kilka zniszczonych nagrobków, wśród nich pozostałość po okazałym grobowcu.

W czasie I wojny światowej na cmentarzu wydzielono kwaterę żołnierską. Pochowano tam poległych na terenie miasta i kilku sąsiednich miejscowości; łącznie 93 osoby. Wśród nich było 21 żołnierzy pochowanych wcześniej na terenie ogrodu pastora Daniela Behse, tuż przy kościele ewangelickim. Kolejnych pochówków dokonano trzydzieści lat później, w czasie II wojny światowej. Ostatniego – złożonych w zbiorowej mogile żołnierzy hitlerowskich – w 1945 roku.

W latach powojennych cmentarz stał się miejscem „niczyim” i ulegał stopniowej dewastacji. Był miejscem spotkań mieszkańców miasta, placem zabaw i… boiskiem do gry. O przeszłości tego miejsca mówi dziś, ustawiona przez władze miasta, niewielka tabliczka informacyjna.

Warto wspomnieć, że w czerwcu 2008 roku prochy żołnierzy ze zbiorowej mogiły ekshumowano i przewieziono do Bartoszy koło Ełku. [2010–2020]