Nieistniejący kościół ewangelicko-augsburski

Koluszki

Nieistniejący kościół ewangelicki w Koluszkach

Nieistniejący kościół ewangelicki w Koluszkach. Fotografia pochodzi z broszury Eduarda Kneifla Das Kirchspiel Brzeziny: zur 100-jährigen Jubiläumsfeier der evangelisch-lutherischen Kirche in Brzeziny am 10 September 1933.

Kościół ewangelicki w Koluszkach został wzniesiony w trakcie I wojny światowej, w 1916 roku. Inicjatorem jego budowy był wojenny gubernator Łodzi, generał Felix von Barth. Jako budulec wykorzystano tzw. odpadki wojenne – drewno pozostałe po wszelkiego rodzaju umocnieniach, wałach i okopach. Ich użycie można uznać za przejaw praktycznego zmysłu niemieckich władz okupacyjnych; nie wykorzystane do budowy drewno zostałoby prawdopodobnie spalone lub po prostu zmarnowane.

Budynek kościoła był bardzo prosty, wzniesiony na planie prostokąta, z węższym, przylegającym do tylnej ściany prezbiterium. Na ścianach bocznych umieszczono rząd trzech kwadratowych okien. Wysoki, dwuspadowy dach wieńczyła czworokątna sygnaturka z metalowym krzyżem. Wsparty dwoma kolumnami, trójkątny daszek znajdował się też nad drzwiami wejściowymi. Trudno wskazać dziś dokładną lokalizację kościółka; według wspomnień mieszkańców budynek stał na placu przy ulicy Towarowej. Obecnie znajdują się tam domy, stacja benzynowa i stacja kontroli pojazdów.

Uroczystego poświęcenia kościoła dokonano 12 listopada 1916 roku. Oprócz generała von Bartha, w wydarzeniu wzięli udział proboszczowie tajnej rady konsystorialnej: Strauss i Eidness, superintendent diecezji piotrkowskiej Wilhelm Angerstein, brzeziński pastor Albert Wannagat oraz Bruno Geissler, sekretarz generalny Stowarzyszenia Gustawa Adolfa z Lipska. Obiekt służył początkowo jako kościół garnizonowy, później jako kościół cywilny. Zgodnie z planami von Bartha, po wojnie miał przejść na własność brzezińskiej parafii ewangelickiej.

Zdjęcia pochodzą ze stron internetowych dawne-koluszki.pl oraz historiakoluszek.pl.

Zamiary generała nigdy nie doszły do skutku. W 1920 roku kościółek został przejęty przez polskich katolików, a w 1922 roku przeniesiony do pobliskiego Rogowa. Tam otrzymał wezwanie św. Wincentego Ferrariusza, zwanego „aniołem Apokalipsy”. W kolejnych latach kościół uległ niewielkim przekształceniom, wiadomo, że w 1930 roku zmieniono sygnaturkę. W czasie II wojny światowej świątynia została zniszczona; odbudowano ją tuż po wojnie. Ostatecznej rozbiórki dokonano w 1981 roku. [2018]

Eduard Kneifel, Harry Richter, Ewangelicko-luterańska parafia Brzeziny koło Łodzi 1829–1945, Łódź 2010

Wojciech Wochna, Odpady wojenne na chwałę bożą [w:] Bitewnik Łódzki 1914, Nr 9, czerwiec 2015

Adrian Kut: Strona internetowa historiakoluszek.pl

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Zobacz inne Kościoły
Tagi