Nieistniejący kościół ewangelicko-augsburski

Łaznowska Wola

Kościół ewangelicki z Łaznowskiej Woli - zdjęcie archiwalne

Kościół ewangelicki w Łaznowskiej Woli w latach 30-tych XX wieku. Źródło: Eduard Kneifel, Das Kirchspiel Brzeziny: zur 100-jährigen Jubiläumsfeier der evangelisch-lutherischen Kirche in Brzeziny, Brzeziny 1933

Zamysł budowy kościoła w Łaznowskiej Woli pojawił się wraz z planem całej kolonii (1800/1801 rok). Pod świątynię przeznaczono pięć mórg ziemi; około 1805 roku władze pruskie podjęły pierwsze kroki ku jej budowie. Starania przerwała wojna z napoleońską Francją.

Ambicje kolonistów z Łaznowskiej Woli były wysokie – od co najmniej połowy XIX wieku starano się o utworzenie we wsi samodzielnej parafii lub filiału (jednostką nadrzędną były Brzeziny). Własna świątynia była więc koniecznością. Choć wieloletnie zabiegi zakończyły się sukcesem dopiero w 1928 roku, kościół stanął w Łaznowskiej Woli już na przełomie 1863 i 1864 roku. Nie wiadomo na ile ta budowla przypominała tą którą znamy z najstarszych zdjęć i czasów powojennych. Na początku I wojny światowej Rosjanie zniszczyli część zabudowań Łaznowskiej Woli; uszkodzeniu uległ też kościół. Ucierpiała elewacja, wieża i wyposażenie (zdewastowano m.in. organy, ławki i żyrandole). Dzięki staraniom mieszkańców kolonii i bliżej nieznanego kapelana wojskowego Fidnaesa, w październiku 1918 roku konsystorz ewangelicko-augsburski przyznał dotację na odbudowę świątyni. Czy przy okazji odbudowy dokonano jakichś zmian w jej wyglądzie?

Murowany budynek miał rozkład prostokąta o wymiarach 16 × 10 metrów. Elewacji nadano cechy neogotyckie i barokowe. Do środka prowadziły drewniane, obite blachą drzwi. Frontową ścianę ozdabiało centralnie umieszczone, ostrołukowo zamknięte okno i okrągły otwór (tzw. oculus). Po bokach znajdowały pilastry i blendy w kształcie gotyckich okien. Frontową ścianę wieńczył szczyt o bulwiastych kształtach, z umieszczonymi na narożach spiczastymi pinaklami. Wnętrza doświetlało dziesięć wysokich okien umieszczonych po obu stronach budynku. Jedno okno znajdowało się też nad kruchtą. Ściany boczne i naroża ozdobiono boniowaniem. Budynek wieńczył dwuspadowy dach z drewnianą sygnaturką. Wokół kościoła, na obszarze jednego hektara znajdował się park obsadzony iglakami, jesionami, klonami i kasztanowcami.

Po II wojnie światowej obiekt zdewastowano, a jego wyposażenie zostało rozkradzione. Dzwon trafił do kościoła w Rokicinach. Wkrótce zamurowano wszystkie okna i rozebrano zakrystię. W latach 1950–80 w budynku kościelnym utworzono skład kopii filmowych.

W drugiej połowie lat 80-tych teren kościelny został wystawiony na sprzedaż i w 1989 roku znalazł się w rękach prywatnych. Znajdujący się w katastrofalnym stanie budynek rozebrano prawdopodobnie w latach 90-tych. W jego miejscu stoją dziś nowe domy (róg ulic Rokicińskiej i Północnej). O przeszłości tego miejsca przypomina jedynie kilka drzew – pozostałość po dawnym przykościelnym parku. [2018]

Eduard Kneifel, Das Kirchspiel Brzeziny: zur 100-jährigen Jubiläumsfeier der evangelisch-lutherischen Kirche in Brzeziny, Brzeziny 1933

Monika Cepil, Kościół Ewangelicko-Augsburski w Łaznowskiej Woli [w:] https://ziemiapiotrkowska.com (dostęp: 3 kwietnia 2018)

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Zobacz inne Kościoły
Tagi