tu jesteś:  Osadnicy Miejsca Cmentarze

Kwatera ewangelicka na cmentarzu wielowyznaniowym

Łask

Kwatera ewangelicka na cmentarzu wielowyznaniowym w Łasku została wydzielona prawdopodobnie już w momencie jego założenia. Wpływ na tę decyzję miało coraz liczniejsze osadnictwo protestantów w mieście, a w szczególności w okolicznych koloniach. W tym samym czasie prowadzono zresztą starania o utworzenie w Łasku parafii ewangelickiej. Samo założenie nowej nekropolii było podyktowane koniecznością znalezienia miejsca pochówków dla ofiar epidemii ospy oraz nowymi wymogami sanitarnymi. W 1791 roku pojawiło się rozporządzenie Komisji Policji Obojga Narodów o relokacji cmentarzy poza obszarem zabudowanym (powtarzane później przez administrację państw zaborczych).

Cmentarz przy obecnej ulicy Armii Krajowej – dawnej szosie dobrońskiej – założono w 1810 roku, a uroczystego poświęcenia dokonał biskup włocławski Eugidiusz Błoszczyński. Na przestrzeni lat nekropolia była kilkukrotnie powiększana, po raz pierwszy na przełomie lat 70/80 XIX wieku, za kadencji proboszcza łaskiego Zygmunta Jabłonowskiego. Wówczas rozpoczęto też budowę ceglanego parkanu, zakończoną pod koniec stulecia. Istniejąca do dziś, okazała brama od strony ulicy Przemysłowej, powstała w 1882 roku.

Część ewangelicka znajduje się w zachodniej części cmentarza po prawej stronie głównej alei, tuż za kaplicą i zajmuje obszar około 0.3 hektara. Pierwotnie prowadziła do niej oddzielna brama. W sumie, w kwaterze zachowało się kilkadziesiąt starych nagrobków i grobowców rodzinnych, część z nich ma interesującą, nietypową formę. Najstarszy pochodzi z 1848 roku.

Bodaj najciekawszy nagrobek wystawiony został na grobie 4 miesięcznego Wacia Patzera: na wysokim postumencie umieszczono rzeźbę dziecka wspieranego przez dorosłą postać (prawdopodobnie anioła); niestety pomnik jest częściowo zniszczony. Wyjątkowe w formie są również nagrobki Jakoba Stentzla oraz rodziny Gastpari (wysoka stella z czarnego, szlifowanego granitu), małżeństwa Wehrów (ozdobiony motywami roślinnymi), Jakóba Dawida (mający neogotycką ornamentykę) czy Romanka Puscha (otwarta księga). Większość inskrypcji zapisana jest w języku polskim, nieliczne w języku niemieckim.

Oprócz protestantów z Łasku, na cmentarzu pochowani są ziemianie z Brodni, Wronowic i Krześlowa. Znajdują się tu również mogiły żołnierskie, zarówno z okresu pierwszej, jak i drugiej wojny światowej. Ogromne wrażenie robi zbiorowy grób z 1945 roku. Płyta nagrobna została ufundowana przez jedynego ocalałego z rosyjskiej zasadzki Niemca. Zachowany na niej napis głosi: Niemcy i Polacy zginęli w Łasku 18–19 1945, tu spoczywają. Wśród innych ofiar wojny, na cmentarzu pochowani są również przesiedleńcy z Wołynia i Besarabii, zmarli z wycieńczenia na przełomie 1942 i 1943 roku. [2014]

Ryszard Wróbel, Początki łaskiej nekropolii [w:] Na sieradzkich szlakach, nr 2/1997

Tomasz Dronka, Cmentarz wielowyznaniowy w Łasku [w:] Na sieradzkich szlakach, nr 4/1995

Ryszard Poradowski, Łaskie nekropolie, Łódź 2008

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Zobacz inne Cmentarze
Tagi