Nieczynny cmentarz ewangelicko-augsburski
Olechów
Cmentarz w nieistniejącej wsi Olechów (obecnie osiedle w Łodzi) znajduje się przy bezimiennym przedłużeniu ulicy Olechowskiej, za skrzyżowaniem z Zakładową. W jego najbliższym sąsiedztwie mieszczą się garaże i budynek szkolny.
Kolonia (nazywana początkowo Olędrami Wiskickimi) została założona w latach 90-tych XVIII wieku przez Pawła Olechowskiego – administratora dóbr biskupich Kapituły Krakowskiej. Sprowadzeni przez niego osadnicy pochodzili z zachodniej Wielkopolski. Po trzecim rozbiorze akcję osiedleńczą kontynuowały władze pruskie. Wraz z utworzeniem parafii ewangelickiej w Pabianicach, Olechów został włączony w jej granice i był w niej drugą najludniejszą miejscowością (więcej mieszkańców miał tylko Bukowiec). W 1817 roku w kolonii mieszkało 309 osób. W latach 30-tych XIX wieku w Olechowie ustanowiono filiał, obejmujący również Wiskitno i Kalino.
Cmentarz został założony prawdopodobnie pod koniec XVIII lub na początku XIX wieku. Po 1945 roku ulegał stopniowej dewastacji; największe straty nastąpiły wraz z założeniem na Olechowie osiedla mieszkaniowego. Na cmentarzu zachowały się trzy ceglane filary bramy i furty oraz kilkanaście fragmentów nagrobków i ram okalających pola grobowe. Na większości pomników można odczytać napisane w języku niemieckim inskrypcje. Obecny wygląd cmentarza jest efektem starań mieszkańca Olechowa, pasjonata historii Łodzi, Mariusza Wasilewskiego. Między 2007 a 2009 rokiem wymógł w Urzędze Miasta Łodzi uporządkowanie i ogrodzenie zniszczonej nekropolii. W 2008 roku obiekt wpisano do wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków.
Należy wspomnieć, że pierwsze prace porządkowe i inwentaryzacyjne na cmentarzu przeprowadzili w 1995 roku uczniowie z XLIV Liceum Ogólnokształcącego. Zgromadzono również materiał historyczny dotyczący przeszłości Olechowa. Działaniami kierowało dwóch nauczycieli: Janusz Żmijski i Paweł Brzeziński. W 2001 roku stworzono również, nieistniejącą już stronę internetową poświęconą olechowskiemu cmentarzowi. [2018]
Krzyszof Woźniak, Wiejskie zaplecze Pabianic w I połowie XIX wieku [w:] Pabianiciana 1, Pabianice 1992
K. Badziak, K.Chylak, M. Łapa, Łódź wielowyznaniowa. Dzieje wspólnot religijnych do 1914 roku, Łódź 2014
Wiejskie Cmentarze Ewangelickie Województwa Łódzkiego (dostęp: 5 stycznia 2018)
Blog Mariusza Wasilewskiego: Cmentarz niemiecki na Olechowie w Łodzi (dostęp: 5 stycznia 2018)
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.