Budynek usługowo-handlowy
Dom Beniamina Krusche
Pabianice
Oryginalny plan budynku pochodzi z książki: Kazimierz Brzeziński, Andrzej Gramsz, Ulica Zamkowa w Pabianicach 1824-2004, Łódź 2004
W 1833 roku Gottlieb Krusche otrzymał w wieczystą dzierżawę dwa place przy dzisiejszej ulicy Zamkowej. Rząd udzielił mu 6000 złp pożyczki z okresem spłaty wynoszącym 20 lat. Fabrykant zobowiązał się w ciągu dwóch lat wznieść dom według zatwierdzonego przez rząd planu i urządzić w nim warsztat składający się z co najmniej 12 krosien. Autorem projektu architektonicznego prawdopodobnie był Jan Zille, główny budowniczy okręgu sieradzkiego.
Na powierzonym placu, już w 1836 roku wzniesiono nie jeden, a dwa domy. Położony przy Zamkowej 21 budynek został szybko sprzedany synowi Gottlieba Krusche – Beniaminowi. Transakcja opiewała na kwotę 9000 złp. Beniamin zamieszkał w nowowybudowanym domu ze swoją żoną, Joanną Eleonorą, a produkcję tkacką uruchomił w budynku swojego ojca – przy Zamkowej 9.
Dom prezentował się podobnie jak dzisiaj. Murowany, siedmioosiowy, o wymiarach około 18 x 10 x 6,5 metra. Był jednopiętrowy i miał użytkowe poddasze, za to pozbawiony był piwnicy. Dwuspadowy dach z naczółkami pokryty był ceramiczną dachówką, a w jego środkowej części umieszczono niewielką, trójkątną lukarnę. Główne wejście, ozdobione dwoma pilastrami prowadziło do przelotowej sieni. W środku mieściło się sześć mieszkań – dwa dwuizbowe na parterze i piętrze i dwa jednoizbowe na poddaszu. Dwuizbowe dzieliły się na część mieszkalną i warsztatową.
Beniamin Krusche mieszkał w swoim domu prawdopodobnie do 1865 roku – wówczas wzniósł przy Zamkowej 3 budynek mieszczący biuro fabryczne i mieszkania i tam się przeniósł. Po jego śmierci dom przejęty został przez jego dzieci, a w 1886 roku przeszedł na własność firmy „Krusche i Ender”. W kolejnych latach wykorzystywany był jako mieszkanie dla kadry kierowniczej zakładów. Dopiero w latach 70-tych XX wieku dom przeszedł w administrację Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej.
Wówczas dokonano w budynku kilku przeróbek – od strony podwórza wzniesiono murowaną przybudówkę z drewnianą werandą. Wejście od ulicy zostało zamurowane i zastąpione oknem, co umożliwiło wydzielenie dodatkowej izby na parterze.
Na początku XXI wieku budynek przeszedł gruntowny remont, w wyniku którego przywrócono frontowe wejście. Położoną po II wojnie światowej papę zastąpiono ceramiczną dachówką, zgodnie z projektem z XIX wieku. Rozebrano też stojące na podwórzu zabudowania gospodarcze, i w ich miejscu urządzono parking. Zachowano za to wystawioną w latach 70-tych, drewnianą przybudówkę.
Obecnie dawny dom Kruschego pełni funkcje handlowo-usługowe. [2017]
Kazimierz Brzeziński, Andrzej Gramsz, Ulica Zamkowa w Pabianicach 1824–2004, Łódź 2004
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.