tu jesteś:  Osadnicy Miejsca Fabryki

Zgier­ski Zespół Szkół Pon­adg­im­naz­jal­nych im. Jana Pawła II

Dom i manufaktura sukiennicza Jana Fryderyka Zacherta

Zgierz

Zachert pojawił się w Zgierzu jako uznany specjalista. Uruchomił największą w osadzie manufakturę, a dom który wzniósł, był pierwszym murowanym budynkiem w mieście. Dziś trudno uwierzyć, że ów niepozorny gmach niegdyś pełnił rolę… hotelu dla rosyjskiego cara.

Jan Fry­deryk Zachert przys­tąpił do budowy domu i zabu­dowań fab­rycznych niezwłocznie po przy­by­ciu do Zgierza. Na otrzy­manych w wieczystą dzierżawę trzech pla­cach przy Nowym Rynku wzniósł piętrowy dom mieszkalny (zwró­cony fron­tem do rynku) oraz prostopadły do niego, parterowy budynek fab­ryczny. Mieś­cił on przędzal­nię o 10 przędzarkach, tkalnię o 20 warsz­tat­ach tkac­kich, postrzy­gal­nię i suszarnię. Zachert uru­chomił fab­rykę dzięki rzą­dowej poży­czce w wysokości 50 tysięcy złp. Zatrud­niał 60 robot­ników.

Na początku lat 20-tych XIX wieku dom Zacherta był najwięk­szym murowanym gmachem w Zgierzu. Wznie­siony był na planie pros­tokąta, posi­adał dziewię­cioosiową elewację fron­tową i przykryty był czterospad­owym dachem. Nad umieszc­zonym cen­tral­nie wejś­ciem zna­j­dował się balkon. Wartość inwest­y­cji wynosiła 200 tysięcy złp, z czego aż 180 tysięcy Zachert wyłożył z włas­nej kieszeni. O reprezen­ta­cyjności budynku może zaświad­czyć fakt, iż w 1825 roku pełnił rolę „hotelu” dla cara Alek­san­dra I. Wiz­y­tu­jący okoliczne osady suki­en­nicze monar­cha spędził w nim noc.

Dom i budynek fabryczny Jana Fryderyka Zacherta około 1900 roku i w okresie międzywojennym

Po pow­sta­niu listopad­owym man­u­fak­tura suki­enna Jana Fry­deryka Zacherta stanęła na skraju bankructwa. W 1838 roku budynki przeszły w ręce braci Augusta i Friedricha Karola Moesów (August był wcześniej buchal­terem w fab­ryce Zacherta). Wkrótce w budynku zaprzes­tano dzi­ałal­ności pro­duk­cyjnej i zaczęły wyko­rzysty­wać go różne insty­tucje. Zabu­dowa­nia stały się włas­noś­cią A. G. Wahlmanna, a później Juliusza Borsta. Na początku XX wieku budynek fab­ryczny Zacherta wzbo­ga­cono o drugą kondy­gnację, a część środ­kową ozdo­biono ryza­litem wys­ta­ją­cym poza linię dachu i zwieńc­zonym dwiema wieży­czkami. Niewielkim zmi­anom uległ również budynek mieszkalny – elewację na parterze ozdo­biono boni­ami, a zna­j­du­jący się na piętrze balkon usunięto.

Na początku XX wieku w budynku zor­ga­ni­zowano 7-klasową szkołę hand­lową dla chłopców, a następ­nie, śred­nią szkołę kupiecką. W cza­sie I wojny świa­towej stacjonowały w nim wojska niemieckie. W okre­sie między­wo­jen­nym zabu­dowa­nia użytkowane były przez Bank Prze­mysłow­ców Zgier­s­kich, Szkołę Kupiecką i Gim­nazjum Ogól­nok­sz­tałcące im. Stanisława Stasz­ica. Po II wojnie świa­towej dzi­ałało tam Tech­nikum Włóki­en­nicze i Zespół Szkół Budowlanych.

Kole­jne prze­bu­dowy i mod­ern­iza­cje budynku zniek­sz­tał­ciły pier­wotną, klasy­cysty­czną bryłę budynku. Szczegól­nie nieko­rzystna okazała się prze­bu­dowa dachu doko­nana w 1963 roku (zami­ana z czterospad­owego na płaski), która pozbaw­iła dawny dom Zacherta pier­wot­nej ele­gancji. Wyraźny wcześniej podział na część mieszkalną i fab­ryczną uległ zatar­ciu.

Obec­nie w budynku mieści się Zgier­ski Zespół Szkół Pon­adg­im­naz­jal­nych im. Jana Pawła II. [2016]

Krzysztof Paweł Woź­niak, Zgier­skie i supraskie inwest­y­cje prze­mysłowe rodziny Zachertów. Losy dziedz­ictwa [w:] Zgier­skie Zeszyty Region­alne, Tom IV, Zgierz 2009

Jan Andrzej Zachert, Zarys dzi­ałal­ności społeczno-gospodarczej rodziny Zachertów [w:] Zgier­skie Zeszyty Region­alne, Tom VI, Zgierz 2011

Ryszard Rosin (red), Zgierz. Dzieje miasta do 1988 roku, Łódź-Zgierz 1995

Mag­dalena Grabia-Krawczyk (red), Spacer po Zgierzu zapamię­tany w starych pocztówkach, Zgierz 2011

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Zobacz inne Fabryki
Tagi