Zgierski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II
Dom i manufaktura sukiennicza Jana Fryderyka Zacherta
Zgierz
Zachert pojawił się w Zgierzu jako uznany specjalista. Uruchomił największą w osadzie manufakturę, a dom który wzniósł, był pierwszym murowanym budynkiem w mieście. Dziś trudno uwierzyć, że ów niepozorny gmach niegdyś pełnił rolę… hotelu dla rosyjskiego cara.
Jan Fryderyk Zachert przystąpił do budowy domu i zabudowań fabrycznych niezwłocznie po przybyciu do Zgierza. Na otrzymanych w wieczystą dzierżawę trzech placach przy Nowym Rynku wzniósł piętrowy dom mieszkalny (zwrócony frontem do rynku) oraz prostopadły do niego, parterowy budynek fabryczny. Mieścił on przędzalnię o 10 przędzarkach, tkalnię o 20 warsztatach tkackich, postrzygalnię i suszarnię. Zachert uruchomił fabrykę dzięki rządowej pożyczce w wysokości 50 tysięcy złp. Zatrudniał 60 robotników.
Na początku lat 20-tych XIX wieku dom Zacherta był największym murowanym gmachem w Zgierzu. Wzniesiony był na planie prostokąta, posiadał dziewięcioosiową elewację frontową i przykryty był czterospadowym dachem. Nad umieszczonym centralnie wejściem znajdował się balkon. Wartość inwestycji wynosiła 200 tysięcy złp, z czego aż 180 tysięcy Zachert wyłożył z własnej kieszeni. O reprezentacyjności budynku może zaświadczyć fakt, iż w 1825 roku pełnił rolę „hotelu” dla cara Aleksandra I. Wizytujący okoliczne osady sukiennicze monarcha spędził w nim noc.
Dom i budynek fabryczny Jana Fryderyka Zacherta około 1900 roku i w okresie międzywojennym
Po powstaniu listopadowym manufaktura sukienna Jana Fryderyka Zacherta stanęła na skraju bankructwa. W 1838 roku budynki przeszły w ręce braci Augusta i Friedricha Karola Moesów (August był wcześniej buchalterem w fabryce Zacherta). Wkrótce w budynku zaprzestano działalności produkcyjnej i zaczęły wykorzystywać go różne instytucje. Zabudowania stały się własnością A. G. Wahlmanna, a później Juliusza Borsta. Na początku XX wieku budynek fabryczny Zacherta wzbogacono o drugą kondygnację, a część środkową ozdobiono ryzalitem wystającym poza linię dachu i zwieńczonym dwiema wieżyczkami. Niewielkim zmianom uległ również budynek mieszkalny – elewację na parterze ozdobiono boniami, a znajdujący się na piętrze balkon usunięto.
Na początku XX wieku w budynku zorganizowano 7-klasową szkołę handlową dla chłopców, a następnie, średnią szkołę kupiecką. W czasie I wojny światowej stacjonowały w nim wojska niemieckie. W okresie międzywojennym zabudowania użytkowane były przez Bank Przemysłowców Zgierskich, Szkołę Kupiecką i Gimnazjum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica. Po II wojnie światowej działało tam Technikum Włókiennicze i Zespół Szkół Budowlanych.
Kolejne przebudowy i modernizacje budynku zniekształciły pierwotną, klasycystyczną bryłę budynku. Szczególnie niekorzystna okazała się przebudowa dachu dokonana w 1963 roku (zamiana z czterospadowego na płaski), która pozbawiła dawny dom Zacherta pierwotnej elegancji. Wyraźny wcześniej podział na część mieszkalną i fabryczną uległ zatarciu.
Obecnie w budynku mieści się Zgierski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II. [2016]
Krzysztof Paweł Woźniak, Zgierskie i supraskie inwestycje przemysłowe rodziny Zachertów. Losy dziedzictwa [w:] Zgierskie Zeszyty Regionalne, Tom IV, Zgierz 2009
Jan Andrzej Zachert, Zarys działalności społeczno-gospodarczej rodziny Zachertów [w:] Zgierskie Zeszyty Regionalne, Tom VI, Zgierz 2011
Ryszard Rosin (red), Zgierz. Dzieje miasta do 1988 roku, Łódź-Zgierz 1995
Magdalena Grabia-Krawczyk (red), Spacer po Zgierzu zapamiętany w starych pocztówkach, Zgierz 2011
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.