To jeden z symboli przemysłowego Zgierza. Fabryka Zacherta przetrwała carskie represje, kryzysy, pożary, wojny i rewolucje. Po śmierci założyciela stała się spółką akcyjną; w okresie PRL-u była przedsiębiorstwem państwowym. W sumie, działała prawie 200 lat.

Początki fab­ryki się­gają 1825 roku. Staw­ia­jący pier­wsze kroki w zawodzie kupiec-nakładca, Wil­helm Fry­deryk Zachert otrzy­mał od władz rzą­dowych pięć placów przy ulicy Zakręt i Wysok­iej (dzisiejsze Dubois i 1 Maja) oraz drewno pod zabu­dowę. Na uzyskanej ziemi miał zbu­dować przędzal­nię wełny i postrzy­gal­nię, zatrud­ni­a­jące nawet 200 robot­ników. Jed­nak w marcu 1826 roku, Zachert uru­chomił tylko tkalnię sukna wyposażoną w 20 ręcznych warsz­tatów i zatrud­ni­a­jącą 45 ludzi. Budynek przędzalni zaczął wznosić dopiero po otrzy­ma­niu drugiej poży­czki w 1827 roku (warto wspom­nieć, że obie poży­czki zostały wkrótce umor­zone). Warunk­iem jaki musiał spełnić miało być utrzymy­wanie przed­siębiorstwa w ruchu przez okres 13 lat.

Fabryka sukiennicza

W 1828 roku część fab­ryki Zacherta została zniszc­zona przez pożar. Fab­rykant dość szy­bko zdołał odbu­dować swój zakład, wznosząc trójkondy­gna­cyjny, murowany budynek. W jego murach mieś­ciła się przędzal­nia, postrzy­gal­nia, folusz, far­biar­nia oraz suszar­nia let­nia i zimowa. Zatrud­nie­nie osiągnęło poziom 200 osób, wśród których byli grę­plarze, przędzal­nicy, tkacze, folusznicy, postrzy­gacze, far­biarze, oraz urzęd­nicy pracu­jący w admin­is­tracji. Znaczną część pro­dukowanego sukna wysyłano na wschód; Zachert słynął z pro­dukcji tzw. sukna masłowskiego, bardzo pożą­danego na rynku chińskim. Dzi­ała­jące w przed­siębiorstwie maszyny włóki­en­nicze sprowad­zono z Bel­gii, z firmy Johna Cock­er­ila. Wszys­tkie z nich dotarły do Zgierza przed 1830 rok­iem, za wyjątkiem maszyny parowej o mocy 18KM. Na skutek zawirowań związanych z pow­staniem listopad­owym urządze­nie dotarło dopiero w 1837 roku. Była to pier­wsza, uru­chomiona w Zgierzu maszyna parowa, a zarazem jedna z pier­wszych w okolicznych mias­tach prze­mysłowych (w tym samym roku siłą pary zaczęto również napędzać ozorkowskie zakłady baweł­ni­ane Schlösserów). Rocznie pro­dukowano około 3000 postawów sukna.

Po klęsce pow­sta­nia listopad­owego i repres­jach cars­kich pro­dukcja sukna w Królest­wie Pol­skim nie była już tak opła­calna. Aby uniknąć opłat cel­nych, w lat­ach 30-tych Zachert uru­chomił przed­siębiorstwo suki­enne w Supraślu, leżą­cym tuż za granicą z Rosją, jed­nak nie zlik­wid­ował zgier­skiej fab­ryki. Prze­ci­wnie – mod­ern­i­zował ją, część maszyn starego typu wywiózł do Supraśla, a w Zgierzu zainstalował nowe. W 1840 roku w przed­siębiorstwie pra­cow­ało 282 robot­ników (jed­nak kryzysy następ­nych lat znacząco uszczu­pliły tę liczbę). Jego fabryka była wyposażona we wszystkie działy przemysłu wełnianego: 28 zespołów maszyn asortymentowych, 1080 wrzecion, 50 krosien wełnianych mechanicznych i kompletnie urządzoną wykończalnię. Pro­dukowano sukno, kort i przędzę weł­ni­aną. W 1851 roku fab­rykę zniszczył pożar.

Fabryka przędzy wełnianej i bawełnianej

Dzięki uzyskanemu odszkodowa­niu, Zachert szy­bko odbu­dował swój zakład, jed­nak pro­dukował w nim już tylko przędzę, najpierw baweł­ni­aną i weł­ni­aną, później już tylko baweł­ni­aną. W 1869 roku moc maszyny parowej zwięk­szono do 80KM. Na początku lat 80-tych, zakłady prze­bu­dowano i zelek­try­fikowano.

Wil­helm Fry­deryk Zachert oso­biś­cie zarządzał fab­ryką aż do śmierci w 1885 roku. Spad­ko­bier­czynią jego majątku, (w tym zgier­skiego przed­siębiorstwa) została żona Józe­fina. Admin­is­tra­torem mianowano brata Wil­helma – Hen­ryka. Pełno­prawnym właś­ci­cielem stał się już w 1886 roku (na drodze kupna lub darow­izny).

Towarzystwo Akcyjne Manufaktury Bawełnianej Lorentz i Krusche

Fabryka Wilhelma Fryderyka Zacherta na przełomie XIX i XX wieku (ze zbiorów Muzeum Miasta Zgierza)

W lat­ach 90-tych XIX wieku fab­ryka Zacherta weszła w skład spółki akcyjnej „Lorentz i Krusche”, w której Zacher­towie (choć ich nazwiska nie było w nazwie firmy) mieli spore udzi­ały (tuż przed wybuchem II wojny świa­towej aż 66%). Dzi­ałal­ność spółki przy­padł na trudny okres pow­tarza­ją­cych się stra­jków, rewolucji, dwóch wojen i świa­towego kryzysu.

Zgierskie Zakłady Przemysłu Odzieżowego „ZETA”

W 1948 roku dawną fab­rykę Zacherta upańst­wowiono. Od 1967 roku fab­ryka znana było pod nazwą Zgier­s­kich Zakładów Prze­mysłu Odzieżowego „ZETA”. Pro­dukcji zaprzes­tano w połowie lat 90-tych. W 2017 roku wyburzono niższą, dwukondygnacyjną część zabudowań fabrycznych. Zachowano wyższy budynek i sąsiadującą z nim willę (już wcześniej pozbawioną sztukaterii na elewacji). Zgodnie z zapowiedziami, w miejscu po fabryce ma powstać centrum handlowe. [2016–2020]