Nieistniejący kościół ewangelicko-augsburski
Ruda Bugaj
Nieistniejący krzyż upamiętniający kościół w Rudzie Bugaj. Fotografia pochodzi z broszury Artura Schmidta Jubilaumsschrift anlasslich der Jahrhundertfeier der ev-luth Kirche zu Alexandrow 1828–1829.
Historia kościoła sięga początków XIX wieku i jest związana z organizacją pierwszej w tych okolicach parafii ewangelicko-augsburskiej. Już w latach 1798–99, wzniesiono w kolonii Ruda dom modlitwy. W 1801 roku założono w Brużycy Wielkiej parafię ewangelicko-augsburską oraz sprowadzono stałego pastora, Friedricha Georga Tuve. Energiczny duchowny szybko rozpoczął starania o budowę świątyni i już w 1803 roku uzyskał na to zgodę wśród swoich parafian. Jednak niespokojne czasy wojen napoleońskich utrudniały realizację tego przedsięwzięcia. Pierwsze nabożeństwa w kościółku zaczęto odprawiać w 1809 roku, a uroczystego wyświęcenia dokonano dopiero 17 sierpnia 1817 roku. Kościół miał prostą konstrukcję; był to skromny, drewniany budynek z dwuspadowym dachem. Wiadomo, że miał bardzo dobre wyposażenie – zarówno znajdujące się w nim dzwony, jak i organy były wysokiej jakości.
Kościół w Rudzie stosunkowo krótko służył ewangelikom z Brużycy i okolic. Około 1816 roku, właściciel dóbr brużyckich Rafał Bratoszewski, założył w południowej części swoich włości osadę fabryczną, nazwaną później Aleksandrowem. Osada dosć szybko zaludniła się przybyszami z zachodu, w większości Niemcami wyznania ewangelickiego. Nowi mieszkańcy Aleksandrowa początkowo korzystali z kościoła w Rudzie, jednak wraz z ciągłym wzrostem ich liczby, budynek okazał się niewystarczający. Rozwój nowopowstałego miasteczka wymusił reorganizację brużyckiej parafii ewangelickiej, co stało się w 1827 roku. Wkrótce po zatwierdzeniu nowych granic parafii oraz przeniesieniu jej siedziby do Aleksandrowa, rozpoczęto budowę nowej, murowanej świątyni. Dzięki wsparciu parafian i dziedzica Bratoszewskiego budowa szła sprawnie, a uroczyste wyświęcenie miało miejsce już na Boże Narodzenie 1828 roku. Z kościółka w Rudzie korzystano coraz rzadziej, w końcu przestano go użytkować, a w 1843 roku sprzedano i przeniesiono do Łęczycy.
Jeszcze w latach międzywojennych, w miejscu w którym stał kościół, można było zobaczyć pamiątkowy krzyż postawiony przez aleksandrowskich parafian. Dziś nie ma już po nim żadnego śladu; wiemy jak wyglądał dzięki przedwojennej fotografii zamieszczonej w jubileuszowej broszurze wydanej z okazji 100-lecia istnienia aleksandrowskiej parafii. [2013]
Krzysztof Paweł Woźniak, Niemiecka społeczność Aleksandrowa do 1918 r. [w:] Aleksandrów wczoraj i dziś. Rocznik XXV, Aleksandrów Łódzki 2007
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.