Friedrich Math­ias Schlösser

Możemy dziś snuć domysły jak potoczyłaby się historia Ozorkowa, gdyby nie osiedlił się w nim ów przedsiębiorczy nadreńczyk. Jego zakład był niegdyś jednym z dwóch największych w kraju. Czy w innym miejscu też osiągnąłby taki sukces?

Friedrich Math­ias Schlösser urodził się w Akwiz­granie w 1781 roku. Po zdoby­ciu śred­niego wyk­sz­tałce­nia, poszedł w ślady rodz­iców i otworzył w mieś­cie niewielki warsz­tat suki­en­niczy. Jed­nak jego ambicje nie poz­woliły mu pozostać tylko drob­nym nadreńskim rzemieśl­nikiem. Praw­dopodob­nie już w 1815 roku Friedrich zain­tere­sował się możli­woś­ci­ami uru­chomienia dużego zakładu suki­en­niczego w Królest­wie Pol­skim. Takich jak on – przed­siębior­ców gotowych osiedlić się na ziemi­ach pol­s­kich – poszuki­wał Ignacy Starzyński, właś­ci­ciel nowopow­stałej osady tkack­iej w Ozorkowie. Ponieważ dziedzic nie był zad­owolony z jakości sukna pro­dukowanego przez doty­chczas osi­adłych w jego włoś­ci­ach tkaczy, gotów był na duże ustępstwa w sto­sunku do fab­rykan­tów „z prawdzi­wego zdarzenia”.

W 1821 roku Friedrich Math­ias wraz ze swoim bratem Hein­richem przy­byli do Ozorkowa. Spisana między nimi a Starzyńskim umowa była bardzo korzystna (m. in. zobow­iązy­wała dziedz­ica do budowy murowanej przędzalni oraz zwrotu kosztów inwest­y­cji w przy­padku jej niepowodzenia). Sprzy­jał im również rząd Królestwa Pol­skiego – sprowad­zone przez nich z Anglii i Holandii nowoczesne maszyny przędzal­nicze i postrzy­garskie nie zostały oclone.

Z biegiem lat, Schlösser rozbu­dowywał swoje przed­siębiorstwo, monop­o­lizu­jąc rynek w Ozorkowie i uza­leż­ni­a­jąc od siebie drob­nych tkaczy. Już w 1824 roku nabył dzi­ałkę położoną w pobliżu zakładów, a w 1828 roku dzierżaw­ioną przędzal­nię wraz z młynem wykupił na włas­ność. W 1830 roku zajął drugi młyn i folusz zna­j­du­jące się przy sąsied­nim stawie. Po 1845 roku w jego ręce przeszedł zakład doprowad­zonego do bankructwa Got­tlieba Lausego. Zaj­mu­jąc dostęp do całej siły wod­nej Bzury, prak­ty­cznie uniemożli­wił dzi­ałal­ność jakiejkol­wiek konkurencji. W 1834 roku, pod wzglę­dem wielkości, fab­ryka Friedricha Schlössera zaj­mowała po łódzkiej fab­ryce Lud­wika Gey­era drugie miejsce w Królest­wie Pol­skim.

W 1825 roku Fry­deryk Schlösser ożenił się z Hen­ri­ettą Wil­helminą Werner, siostrą dobrze znanego w Ozorkowie Chris­tiana Wil­helma, właś­ci­ciela świet­nie pros­pe­ru­jącej far­biarni. Schlösser doczekał się trzech córek – Emilii, Fry­deryki i Matyldy oraz dwóch synów – Hen­ryka Wil­helma i Karola Ernesta.

Brał udział w wielu wys­tawach prze­mysłowych. Na wys­tawie kra­jowej w 1838 roku odz­nac­zony został zło­tym medalem II klasy a jego przędza zyskała wyróżnie­nie. W 1845 roku otworzył dla swoich robot­ników jedną z pier­wszych w kraju kas chorych, zor­ga­ni­zował szkołę niedzielną dla dzieci i założył pub­liczny park.

Friedrich Schlösser zmarł na cholerę 13 października 1848 roku. Pochowany został na cmen­tarzu ewan­gelickim w Ozorkowie. [2015]