Gottlieb Lause

Był jed­nym z prekur­sorów prze­mysłu włóki­en­niczego w Królest­wie Pol­skim. Jako jedyny przedsiębiorca w Ozorkowie był w stanie konkurować z Friedrichem Schlösserem. Niestety, mimo biegłości w prowadze­niu interesów, nie był aż tak wytrawnym graczem.

Lause urodził się w 1784 roku, pochodził z Poznańskiego, prawdopodobnie z Międzychodu. Był synem Bogusława i Lebegotty z Jokschów. Do Ozorkowa przy­był około 1810 roku jako rymarz, jed­nak dość szy­bko przek­wal­i­fikował się i zajął suki­en­nictwem. Wiodło mu się dobrze. Pod koniec drugiej dekady XIX wieku ożenił się z Dorotą Bred; miał z nią sześcioro dzieci – czterech synów i dwie córki. Pierwszym dzieckiem był Bogumił (1818), ostatnim – Karol Adolf (1838).

Ist­nieje przy­puszcze­nie, że Lause był twórcą pier­wszego w osadzie (a co za tym idzie, pier­wszego w całym Królest­wie Pol­skim) scen­tral­i­zowanego zakładu włóki­en­niczego. Brak wiary­god­nych źródeł nie pozwala jed­nak potwierdzić tej hipotezy. Co prawda Raj­mund Rem­bieliński w rapor­cie z 1816 roku, pisał że w Ozorkowie osi­adają teraz majętni ludzie, jeden z nich w roku bieżą­cym znaczne wybu­dował budowle a przy jego warsz­tat­ach 50 osób widzi­ałem zatrud­nionych, jed­nak właś­ci­ciela tego zakładu nie wymienił z nazwiska.

W 1820 roku Lause dokonał znaczą­cych inwest­y­cji – kupił młyn i ole­jarnię przy stawie Strze­blewskim, które prze­r­o­bił na far­biarnię, pra­sownię i folusz. Wkrótce wzniósł tam również mag­a­zyny. Pod koniec lat 20-tych XIX wieku mógł zatrud­niać nawet 100 osób. W 1828 roku był jedynym ozorkowskim przed­siębiorcą eksponu­ją­cym swoje wyroby na wys­tawie pro­duk­tów tek­styl­nych w Warsza­wie.

Wkrótce szczęś­cie go opuś­ciło. Jak każdego suki­en­nika w Królest­wie Pol­skim, boleśnie dotknęły go popow­stan­iowe represje. Co gorsza, w 1831 roku Komisja Rzą­dowa Wojny zamówiła u niego 100 postawów sukna, za które, na skutek upadku pow­sta­nia, nie otrzy­mał wyna­grodzenia. W 1833 roku zwró­cił się więc o poży­czkę do Banku Pol­skiego, którą przyz­nano mu w znacznie mniejszym wymi­arze niż oczeki­wał. Pomocy udzielili mu dopiero miejs­cowi potentaci – Friedrich Schlösser i Wil­helm Werner. Dzięki ich pieniąd­zom, Lause zdołał wydźwignąć swój zakład z upadku i zwięk­szyć pro­dukcję. Jed­nak sukces zaniepokoił jego wierzy­cieli. Chcąc wye­lim­i­nować konkurenta, wyty­czyli mu pro­ces o zwrot poży­czki. W 1843 roku wyrok­iem sądowym zajęto całe mie­nie Lausego. Schlösser prze­jął zakład na Strze­blewie, a Beni­amin Schultz (reprezen­tu­jący interesy zmarłego rok wcześniej Wern­era) zajął zakład w Ozorkowie.

Got­tlieb Lause nigdy nie wydźwignął się z bankructwa. Kiedy w 1846 roku otrzy­mał świadectwo ubóstwa, miał już 62 lata. Zmarł 25 października 1857 roku. [2015–18]