Izabela Lasocka

Izabela Lasocka herbu Dołęga urodziła się w 1764 roku jako jedyne dziecko Antoniego Lasockiego i Teresy Laskowskiej. Była właścicielką dóbr brzezińskich, obejmujących miasto Brzeziny wraz z okolicznymi włościami; przejęła je w 1798 roku. Zarząd nad nimi nie należał do łatwych, z uwagi na wysokie zadłużenie. Pierwsze pożyczki Lasoccy zaciągnęli jeszcze pod koniec XVII wieku. Kredyty brała też Izabela – na przełomie XVIII i XIX wieku zadłużyła się w kasie rządu pruskiego na kwotę 162 000 złp. W kolejnych latach dług podniosły liczne pożyczki prywatne.

Jej małżeństwo z Michałem Kleofasem Ogińskim, podskarbim wielkim litewskim, nie należało do udanych i zakończyło się rozwodem (jeszcze przed 1798 rokiem). Miała dwóch synów – Tadeusza Antoniego i Franciszka Ksawerego.

Lasocka żyła w niemal ciągłym sporze z mieszkańcami Brzezin, w zasadzie kontynuując konflikty zapoczątkowane przez jej ojca, Antoniego. Mieszczanie brzezińscy domagali się uwolnienia od pańszczyzny i licznych danin oraz respektowania nadanych im, dawnych przywilejów królewskich. Spór zaogniała tendencja Lasockiej do obsadzania stanowiska burmistrza kandydatami jej podległymi i pozbawionymi kompetencji. Do najbardziej jaskrawych przykładów należało mianowanie burmistrzem swojego kamerdynera (1820) lub niejakiego Witkowskiego (1830), będącego osobą niemalże niepiśmienną. Z kolei kandydaci wybrani wolą mieszczan brzezińskich zderzali się później z ogromną niechęcią właścicielki miasta. Nierzadko konflikty między dworem a mieszkańcami kończyły się interwencją władz Królestwa Polskiego.

W 1815 roku w północno-zachodniej części Brzezin, Lasocka utworzyła osadę fabryczną nastawioną na produkcję sukna. Chcąc upamiętnić czterowiekową obecność Lasockich w mieście, nazwała je Lasocinem. Wspierała osadnictwo niemieckich rzemieślników, do osiedlania się w mieście zachęcała też żydowskich kupców. W 1826 roku Izabela sprzedała dobra brzezińskie swoim synom Franciszkowi Ksaweremu i Tadeuszowi, wkrótce przejął je skarb Królestwa Polskiego.

Izabela Lasocka zmarła w 1852 roku. Przeżyła obu synów (Tadeusz zmarł w 1844, a Franciszek w 1837 roku). [2019]